ممکن است بینی تان را به عنوان یک اندام حیاتی در نظر نگیرید، حال آنکه این گونه است. برای درک اهمیت آن لازم است به یک سرماخوردگی شدید مبتلا شوید. گرفتگی بینی و ترشحات فراوان آن تاثیر قابل توجهی روی کیفیت زندگی، وضعیت تنفسی، وضعیت خواب و کارایی شما خواهد داشت.

● چرا بینی این اندازه مهم است

بینی هوایی را که تنفس می کنید قبل از رسیدن به ریه آن را تصفیه می کند. اکثر این فعالیت به واسطه شاخک های بینی که روی دیواره های بینی واقع شده اند، انجام می شود. در یک فرد بالغ روزانه بین ۱۸ تا ۲۰ هزار لیتر هوا از بینی عبور می کند. بینی شما به واسطه اعمال زیر از شما محافظت می کند.

فیلتر کردن همه هوای ورودی و به دام انداختن ذراتی حتی به کوچکی گرده درختان

مرطوب کردن هوایی که تنفس می کنید به منظور جلوگیری از خشکی سطح پوشاننده داخل تراشه برونش و ریه شما

گرم کردن هوای ورودی و رساندن دمای آن به درجه حرارت بدن شما قبل از رسیدن به ریه

بنا به دلایل فوق و بسیاری دلایل دیگر، عملکرد طبیعی بینی بسیار ضروری است. اگر می خواهید لطفی به ریه تان بکنید، از بینی تان مراقبت کنید.

با توجه به ارتباط مهمی که ریه با بینی دارد، توجه کردن به مشکلات بینی مثل حساسیت بینی می تواند باعث پیشگیری از مشکلات ریوی یا بهبود آنها شود و برعکس بی توجهی به علائم بینی مثل انسداد بینی، عطسه های فراوان، آبریزش بینی، ترشحات عفونی و پشت حلق می تواند به تشدید مشکلات ریوی منجر شده و باعث بروز مشکلات دیگری شود:

احتقان بینی باعث کاهش حس بویایی می شود.

تنفس دهانی باعث خشکی دهان شده و این امر احتمال عفونت های دهان و حلق را افزایش می دهد و حس چشایی را کاهش می دهد. تنفس دهانی همچنین باعث می شود ذرات مضر و باکتری ها بتوانند راحت تر به ریه برسند. هوای سرد و خشکی که در این حالت به ریه ها می رسد ترشحات ریه را غلیظ تر کرده و حرکت مژک هایی را که مسوول تخلیه ترشحات ریه هستند، کند می کند و در نتیجه عبور اکسیژن از ریه به درون عروق ریه را کاهش می دهد.

بی توجهی به آلرژی بینی احتمال پیدایش آسم را بیشتر می کند و اگر از قبل آسم وجود دارد، علائم آن را تشدید می کند. لذا ضروری است چنانچه بینی شما دچار مشکلاتی است برای جلوگیری از گرفتاری ریوی یا بدتر شدن علائم ریوی به فکر درمان و اصلاح مشکلات بینی خود باشید.

● نکاتی برای بهبود سلامتی بینی و ریه شما

اگر بینی شما خشک است، عملکردهای مختلف بینی شما ممکن است با مشکل روبه رو شود.

سعی کنید از مرطوب کننده هایی مثل سرم شست وشو، قطره کلرورسدیم یا اسپری شست وشوی بینی استفاده کنید تا به این وسیله سلامت بینی خود را باز یابید. لازم به تذکر است که انواع دکونژستان های بینی مثل قطره فنیل افرین و نفازولین را نباید به مدت طولانی استفاده کنید چرا که در این صورت بینی شما به این دارو معتاد خواهد شد و تا هنگامی که از آنها استفاده می کنید بینی باز خواهد بود و به محض برطرف شدن اثر دارو، بینی کاملاً کیپ خواهد شد.

هنگام مسافرت به فکر بینی خودتان باشید. مثلاً سیستم تهویه هوای داخل هواپیما باعث به گردش درآوردن مکرر ذرات معلق در هوا می شود. بینی خشک نسبت به میکروب های موجود در هوا آسیب پذیرتر است لذا اگر مسافرت هوایی شما طولانی است سعی کنید در طول پرواز با استفاده از قطره یا اسپری کلرورسدیم بینی خودتان را مرطوب کنید.

● داروهایی که برای درمان مشکلات بی تجویز می شوند

باید از علت و مکانیسم داروهای مصرفی خود آگاه باشید. هر کدام از آنها مهم بوده و نقش ویژه ای در درمان علائم بینی ایفا می کند.

اساس درمان مشکلات مزمن بینی استفاده منظم از اسپری ضدالتهابی برای بینی است که معمولاً باعث بهبود التهاب داخل بینی به هر دلیلی که باشد، می شود. این اسپری را باید دقیقاً به گونه ای که پزشک شما تجویز کرده است، مصرف کنید. برخلاف اسپری های دهانی که وقتی وارد ریه می شوند به میزان زیادی جذب خون می شوند، اسپری های بینی چندان جذب نمی شوند. هنگام استفاده از اسپری بینی سعی کنید به سمت دیواره های داخل بینی اسپری کنید زیرا اسپری کردن به وسط بینی باعث خشکی زیادی می شود.

آنتی هیستامین ها برای تسکین علائم عطسه، خارش بینی و آبریزش آن بسیار موثرند، اما روی احتقان بینی حداقل در کوتاه مدت اثری ندارند. اکثر آنتی هیستامین ها باعث خواب آلودگی، کاهش عملکرد مژک های داخل بینی و غلیظ تر شدن ترشحات بینی می شوند که دو عامل اخیر خود به باقی ماندن طولانی تر میکروب و ذرات حساسیت زا در داخل بینی منجر می شوند. اخیراً آنتی هیستامین هایی تولید شده و در بازار دارویی نیز وجود دارند که خوشبختانه علائم خواب آلودگی و مضرات فوق الذکر آنها به حداقل رسیده است. بدیهی است اثر دارویی آنها نیز به شدت آنتی هیستامین های اولیه شاید نباشد لذا ممکن است علائم حساسیت دیرتر بهبود یابد، اما در این مورد بهتر است صبوری کنید.

دکونژستان ها مثل پسودوافدرین باعث می شوند انسداد و احتقان بینی سریع برطرف شود، اما روی عطسه تاثیر ندارند. این خانواده دارویی ممکن است عوارضی مثل خشکی دهان، اضطراب و بی خوابی ایجاد کند. لذا در هر فرد باید دوزی استفاده شود که ضمن باز کردن بینی به عوارض فوق الذکر منجر نشود.

● از عوارض داروهای دیگر آگاه باشید

از عوارض داروهایی که استفاده می کنید، آگاه باشید. هیچ دارویی برای همه مردم کارکرد خوبی ندارد و تمام داروها ممکن است عوارض خاص خودشان را داشته باشند.

داروهای مدر که برای بیماران قلبی و کلیوی تجویز می شوند، می توانند باعث خشکی بینی و گلو شده و آنها را نسبت به بیماری ها آسیب پذیر کنند.

بسیاری از داروهای ضداضطراب نیز باعث خشکی بینی و گلو می شوند.

قرص های ضدبارداری، دسته ای از داروهای ضد فشار خون موسوم به بتابلوک ها و ویاگرا می توانند باعث افزایش احتقان بینی شوند.

قطره های چشمی چون به همراه اشک به درون بینی تخلیه می شوند، می توانند روی وضعیت بینی تاثیرگذار باشند.